Ο αυτοέλεγχος είναι ένα βασικό ψυχολογικό χαρακτηριστικό που φέρνει επιτυχία στη δουλειά και στην υπέρβαση των δυσκολιών της ζωής. Το να μπορούμε να ρυθμίζουμε τις παρορμήσεις και τις επιθυμίες μας είναι αναντικατάστατο για την επιτυχία μας στη συνύπαρξη και συνεργασία με άλλους. Οι άνθρωποι που έχουν καλό έλεγχο των σκέψεων, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών τους όχι μόνο προοδεύουν στο σχολείο και στη δουλειά τους, αλλά είναι επίσης πιο υγιείς, πιο πλούσιοι και πιο δημοφιλείς. Έχουν καλύτερες ερωτικές σχέσεις και είναι πιο αξιόπιστοι από άλλους. Ζουν ακόμη και περισσότερο.
Η επιθυμία να ελέγχουμε τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας είναι βαθιά ριζωμένη στην ψυχή μας. Οι πειραματικές έρευνες για τον αυτοέλεγχο ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960 με τις πρωτοποριακές μελέτες για την καθυστέρηση της ικανοποίησης από τον Walter Mischel, τώρα στο Πανεπιστήμιο Columbia. Χρησιμοποιώντας μια διαδικασία που έγινε γνωστή ως “Marshmallow test”, πρόσφερε στα παιδιά μια επιλογή μεταξύ του να λάβουν αμέσως τα λευκά, κυλινδρικά ζαχαρωτά (ή μια άλλη αγαπημένη τους λιχουδιά) ή να λάβουν μερικά από αυτά τα ίδια γλυκίσματα αν μπορούσαν να περιμένουν για λίγο. Περισσότερο από μια δεκαετία μετά τη δημοσίευση αυτών των πρώιμων πειραμάτων, ο Mischel και οι συνάδελφοί του εντόπισαν τα παιδιά, τα οποία πλέον ήταν νέοι ενήλικες, και το έκαναν ξανά καθώς εισέρχονταν στη μέση ηλικία. Εκείνοι που είχαν τη μεγαλύτερη επιτυχία στην αντίσταση στον πειρασμό στην ηλικία των τεσσάρων ετών ήταν οι πιο επιτυχημένοι ως ενήλικες.
Αναγνωρίζοντας την σημασία του αυτοελέγχου στην ευημερία, και διερευνώντας τις ψυχολογικές και βιολογικές διεργασίες που τον υποστηρίζουν, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η πράξη της άσκησης του αυτοελέγχου μας βοηθά να περάσουμε στην “απέναντι όχθη” να υπερβούμε των δυνατοτήτων μας και να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις που βρίσκουμε μπροστά μας στην πορεία της ζωής μας.
Πρόσφατες μελέτες για τον αυτοέλεγχο δείχνουν ότι μπορεί ακόμη να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση των φαινομενικά αξεπέραστων προκλήσεων των εθισμών σε ναρκωτικά και αλκοόλ.
Ερευνητές ψυχολόγοι και νευροβιολόγοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο αυτοέλεγχος, που μπορεί επίσης να αναφέρεται ως αυτορρύθμιση ή θέληση, λειτουργεί κάπως σαν μυς. Ειδικότερα, φαίνεται να “κουράζεται” μετά από μια προπόνηση. Εμπεριστατωμένες μελέτες σε πολλά εργαστήρια έχουν πλέον αναπαράγει το βασικό εύρημα ότι, μετά από άσκηση αυτοέλεγχου, οι άνθρωποι έχουν λιγότερη ενέργεια για να ολοκληρώσουν μια δεύτερη εργασία. Σε μια πρώιμη μελέτη, διαπιστώσαν ότι οι άνθρωποι που κλήθηκαν να αντισταθούν σε σοκολάτες και μπισκότα αργότερα έδειξαν λιγότερη αντοχή σε μια δύσκολη άσκηση επίλυσης προβλημάτων. Παραιτήθηκαν πολύ πιο εύκολα από τους ανθρώπους που δεν είχαν “δουλέψει” το μυ της θέλησής τους.
Σε άλλες μελέτες, η προσπάθεια καταστολής μιας απαγορευμένης σκέψης—όπως το να μην σκέφτεσαι μια λευκή αρκούδα—έκανε τους συμμετέχοντες λιγότερο ικανούς να ελέγξουν τις επόμενες συναισθηματικές αντιδράσεις.
Ο δρόμος προς την επιτυχία και την ευτυχία περνά μέσα από την καλλιέργεια του αυτοελέγχου. Αν καταφέρουμε να κατακτήσουμε τον εαυτό μας, τότε οι πόρτες της επιτυχίας και της ευημερίας θα ανοίξουν διάπλατα μπροστά μας.
